U ogledalu istorije

Od opsade Beča (1683) pa do Prvog srpskog ustanka (1804) Srbija je dva puta bila ratno poprište. Vojske dveju moćnih carevina, Austrije i Turske, vodile su dugotrajne bitke na njenom tlu. Srpski narod nije ostao pasivan posmatrač. Dizao se na ustanke, bio se sa Turcima, pomagao ratne operacije ćesarovih armija, i nadao se konačnom oslobođenju. Za vreme tih borbi u obećanjima iz Beča nije se štedelo. Ustali Srbi bili su dobrodošla i znatna pomoć austrijskoj vojsci. No prilikom povlačenja Beč je malo vodio računa šta će biti sa njegovim saveznicima. Oni su prepuštani osveti fanatizovanih turskih askera i bašibozlučkih gomila. Da bi izbegli istrebljenje, stari pećki patrijarh Arsenije Crnojević je 1690. godine sa jednim velikim delom naroda prešao u južnu Ugarsku. Oko 50 godina kasnije to će isto učiniti patrijarh Arsenije IV Jovanović Šakabenda.

V. Vojvodić