Evropski uticaji na srpski liberalizam u XIX veku

Branko Bešlin, redovni profesor na Odseku za istoriju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, najveći deo svojih naučnih radova posvetio je temama iz srpske istorije XIX i XX veka. Jedna od takvih studija upravo jeste i studija pod naslovom Evropski uticaji na srpski liberalizam u XIX veku, u kojoj Bešlin na detaljan način prikazuje liberalizam kao pokret, od nastanka liberalizma u Srbiji, preko njegovog idejnog sazrevanja tokom XIX veka, pa sve do njegovog kraja i obrazovanja stranaka 1878—1887. godine.

Iz "Uvodnih razmatranja" izdvajamo stav autora o dosadašnjim istraživanjima pojma liberalizma:

Većina autora koji su se posvetili izučavanju liberalizma svoje rasprave započinju vajkanjem da je teško ili čak nemoguće dati njegovu definiciju. Liberalizam nije zaokruženo, potpuno učenje ili utvrđena dogma. I kao društvena misao i kao politička praksa bio je ispunjen protivrečnostima koje su se prenele i u istoriografiju. Najveća poteškoća u postavljanju definicije liberalizma je ta što su liberalni mislioci, sem nekih izuzetaka, pretpostavljali pragmatični doktrinarni pristup društvenim problemima. Teško je reći gde prestaje liberalizam, a gde počinje neka druga ideologija. Potpuno uviđajući raznovrsni karakter liberalizma, njegove mnoge istorijske transformacije i protivrečne elemente, neki autori pravdaju upotrebu pojma "liberalizam" kako bi opisali mnoge različite grupe na temelju činjenice da postoje važne veze među liberalima, koje su dovoljne da ih izdvoje od drugih grupa.