Srpskohrvatski dijalekti. Njihova struktura i razvoj

Treća knjiga Celokupnih dela Pavla Ivića u redakciji Milorada Radovanovića Srpskohrvatski dijalekti. Njihova struktura i razvoj nesumnjivo je jedna od najznačajnijih knjiga iz srpske lingvistike odnosno serbokroatistike. U pitanju je prva dijalektologija jednog južnoslovenskog jezika urađena modernim strukturalnim metodom. Upravo zhvaljujući modernom lingvističkom metodu, uz ostale njene vrednosti, ova knjiga nije izgubila na svojoj aktuelnosti, uprkos tome što je od njenog prvog izdanja do objavljivanja prevoda bilo više dijalektoloških otkrića, objavljeno više priloga i monografija, i došlo do srpskog i hrvatskog jezičkog raskola. Naprotiv, ima se utisak da su sva kasnije otkrića već bila nagoveštena u ovoj knjizi.

Knjiga je objavljena na nemačkom jeziku 1958, dve godine nakon knjige Dijalektologija srpskohrvatskog jezika – Uvod u štokavsko narečje, a s nemačkog je na naš jezik prevela Pavica Mrazović. Priređivač, Mato Pižurica, ističe da je u pitanju „lingvističko delo trajne vrednosti” i da će najveću korist od prevoda ove knjige imati generacije studenata koje u njoj dobijaju pravi univarzitetski udžbenik.

Kako sam Ivić ističe, knjiga je namenjena internacionalnoj nauci, sa željom da se inostranim naučnicima predstave i prikažu rezultati važnih dijalektoloških istraživanja kao i sistem i strukturalne karakteristike svakog dijalekta.

„Srpskohrvatski dijalekti već odavno privlače pažnju, ne samo jugoslovenske već i inostrane lingvistike, i to zbog značaja koji imaju kako sa slavističkog tako i sa opštelingvističkog stanovišta. Poznato je u kojoj su meri - od samog početka - uporedna gramatika slovenskih jezika i istraživanje lingvističkih struktura koristili materijal srpskohrvatskih dijalekata. Dovoljno je podsetiti na Belićevu teoriju pravoslavne akcenatske metatonije i na radove istaknutih predstavnika Praške škole (Trubeckoj, Jakobson). Ova knjiga ima za cilj da materijal srpskohrvatskih govora još više približi internacionalnoj nauci.”

Pavle Ivić